> > Schrijven met licht

Schrijven met licht

Fotograferen is een creatief proces. En voor mij is macrofotografie in de ochtend een echte zoektocht die lang niet altijd slaagt. Meerdere ochtend ben ik op zoek geweest naar heidelibellen onder verschillende omstandigheden en meerdere ochtenden ben ik zonder noemenswaardige resultaten thuis gekomen. Maar soms viel het licht goed uit, kon ik een onderwerp vinden en genieten van kleuren en licht. Een verslagje van pogingen om te schrijven met licht.

Ik ben een enorme fan van grassen geworden in mijn laatste jaren macro fotografie. Hoe langer ik tussen de grassen op zoek ben geweest naar insecten: hoe meer de bloeiwijze en de losse manier waarop grassen groeien voor mij een elementair onderdeel van de foto is worden. Of dit nu de mooie waaiervorm van het pijpenstrootje of de elegante, losse bloeiwijze met vele losse aartjes van bochtige smele is: grassen zijn mooi! En waarom niet, laat ik dit blog eens beginnen met een foto van grassen zonder dat een heidelibel het focuspunt vormt. Een pol pijpenstrootje met het juiste licht, dauw en een getraind oog veranderd wat mij betreft in een visueel feestje!

Pijpenstrootje met dauwdruppels en tegenlicht
Pijpenstrootje, dauwdruppels en magisch licht
  • Canon 70D
  • Sigma 150mm F2.8
  • 1/320e @ F2.8
  • iso 100

Wanneer je bovenstaande foto ziet dan is voor mij zelfs het pijpenstrootje zelf niet meer het onderwerp. De bokeh is bepalend, maar wat me pas echt ontzettend blij maakt met deze foto is de kleur. Licht is cruciaal en ik merk de laatste tijd dat warm en vroeg licht, hoe mooi ook, soms een trucje aan het worden is. En dan is het een feestje om in het veld te zitten wachten op het mooie licht en dan de schaduwtinten langzaam te zien mengen met de warme zon die de achtergrond begint te raken. Deze mix van warme, gelere tinten, die zich mengen met groene en blauwe tinten uit de schaduw zorgen voor een uniek kleurenpallet.

Iets wat in feite gewoon moet gebeuren en op zijn plek moet vallen, want dit is me op min of meer dezelfde locatie op andere ochtenden niet nogmaals gelukt. Gelukkig kon ik tijdens dit prachtige moment ook nog een tweetal beelden maken van een steenrode heidelibel onder de dauw. Boeiend om te merken dat een moment van het juiste licht een prachtig kleurenpallet oplevert zonder dat het zo maar te reproduceren is. Fotografie blijft boeiend, spannend en deels van geluk afhankelijk. Een staand of liggend formaat is in feite slechts een detail: beide hebben hun charme, dus ik ga niet kiezen.

Steenrode heidelibel (Sympetrum vulgatum) in pijpenstrootje
  • Canon 70D
  • Sigma 150mm F2.8
  • 1/320e @ F2.8
  • iso 100
Steenrode heidelibel (Sympetrum vulgatum) in pijpenstrootje
Heidelibel in sfeervolle schaduwtinten
  • Canon 70D
  • Sigma 150mm F2.8
  • 1/200e @ F2.8
  • iso 100

Een andere manier om niet alleen met het eerste warme licht over het veld te werken, maar breder bezig te zijn is te werken voor zonsopkomst. Of na zonsopkomst, maar op een plek waar het licht nog gefilterd wordt door de bomen. Zonlicht dat de lucht warme tinten geeft, maar dat half door de bomen heen komt geeft prachtige patronen van licht en donker in de achtergrond. Combineer dat met een van mijn favoriete grassoorten, namelijk bochtige smele, mijn favoriete onderwerp, een libel, en je krijgt het onderstaande beeld. Opnieuw een mix van warme en koelere tinten die voor mij de foto een fijne sfeer meegeeft.

Steenrode heidelibel (Sympetrum vulgatum) hangend in bochtig smele
Heidelibel tussen elegante grassen
  • Canon 70D
  • Sigma 150mm F2.8
  • 1/200e @ F2.8
  • iso 100

Ook tegenlicht kan een trucje worden. En hoewel ik een enorm groot fan ben van tegenlicht, één ding is toch wel jammer en dat is dat je onderwerp eigenlijk altijd donker wordt, op de randen na. Dit betekend weer dat je de kleuren van een libel amper ziet en hoewel dit doorgaans steeds minder belangrijk voor mij is is het soms toch een feestje om met zacht licht in de rug te werken. Deze frisse, gele dame met een licht knikje in haar achterlijf hing mooi te zijn op een mistige ochtend waarin de zon gefilterd werd door sluierbewolking. Dit zachter, gefilterde licht geeft zulke heerlijke tinten en de sluierbewolking had gezorgd voor heel subtiele en gelijkmatige dauwvorming op de vleugels. De subtiliteit van licht, onderwerp en dauw moest gewoon zacht vast gelegd worden met het licht in de rug.

Steenrode heidelibel (Sympetrum vulgatum) hangend in grassen
Heidelibel in zachte, gefilterde tinten
  • Canon 70D
  • Sigma 150mm F2.8
  • 1/40e @ F2.8
  • iso 100
  • Focus-stack van 5 beelden

Maar ja, waarom mag het warme licht niet over een veld van grassen knallen? Het is niet voor niet steeds meer mijn favoriete manier van fotograferen geworden. Uiteraard moet het onderwerp en de vegetatie dan wel een boeiend geheel vormen, want warm tegenlicht alleen is al lang niet meer genoeg. Een absolute tegenhanger van het vorige, zachte licht is het licht in het onderstaande beeld, dat al weer drie kwartier na zonsopkomst werd genomen: de contrasten werden al harder, maar doen hier de rommelige structuur van enkele grote pollen pijpenstro door elkaar heen wel weer heel mooi tot zijn recht komen. De zoektocht is dan een goede compositie waarom de grassen het vlak mooi vullen en al gauw kon ik niet anders dan een lekker ruime opname maken waarin het zwarte heidelibelletje slechts een bonus was.

Zwarte heidelibel (Sympetrum danae) in bloeiend pijpenstrootje
Zwarte heidelibel in bloeiend pijpenstrootje
  • Canon 70D
  • Sigma 150mm F2.8
  • 1/1000e @ F3.5
  • iso 100

Laat ik afsluiten met een andere favoriet van mij: bloeiende struikheide. Een feestje voor de landschapsfotograaf, maar uiteraard ook prima te gebruiken door een macro fotograaf: heidelibellen mogen dan doorgaans zich totaal niet aan hun familienaam houden (je vind ze in de meest uiteenlopende biotopen en doorgaans zelfs in je tuin midden in de stad), met wat geluk is er in de bloeiende heide wel een heidelibel te vinden als er vennetjes aanwezig zijn. Hoewel het me dit jaar erg tegen viel om onderwerpen in de heide te vinden kon ik toch het onderstaande beestje fotograferen tegen een achtergrond van bloeiende heide. De dauwdruppels had dit jonge mannetje al van zijn vleugels af geschud, maar in dit geval vormen de paar overgebleven druppels wel weer een mooi bokeh patroon in de achterste twee vleugels.

Steenrode heidelibel (Sympetrum vulgatum) tussen de bloeiende heide
Heidelibel tussen de bloeiende heide
  • Canon 70D
  • Sigma 150mm F2.8
  • 1/50e @ F2.8
  • iso 100

Met moeite is het gelukt een foto in de heide te maken, ik hoop dat ik daar volgend jaar verbetering in aan kan brengen want op veel plekken bij mij thuis is de heide toch al weer op zijn retour.