Op dit moment gebruik ik voor 99% van mijn macro opnames een statief. De reden hiervoor is dat er maar 1 nadeel en vele voordelen aan zitten. Het nadeel waardoor veel mensen afschrikken van het gebruik van statief is de 'onhandigheid'. Je word er traag van, het ding zit in de weg etc. etc. En laat ik eerlijk zijn, uit de hand is minder omslachtig, zeker laag bij de grond of midden tussen hogere begroeiing, je moet nou eenmaal rekening houden met waar en hoe je je statief plaatst.
De reden waarom dit argument voor mij totaal niet meeweegt is dat ik alle tijd heb voor het 'gepruts' met statief. Het overgrote deel van mijn foto's is namelijk vlak na zonsopkomst genomen. En omdat het 's nachts flink afkoelt (ik houd altijd de weerberichten in de gaten als ik van plan ben er vroeg uit te gaan) zijn veel insecten vroeg in de ochtend nog niet in staat om te vliegen. Ze moeten nog opwarmen. En dat geeft je dan dus alle tijd om er eens goed voor te gaan zitten en in alle rust je statief neer te zetten. Bijkomend voordeel is dat je de tijd hebt om te experimenteren met dichtbij, veraf, staand en liggend formaat, je kunt er zelfs omheen lopen en een tegenlicht opname maken. Een storende grasspriet die de aandacht opeist achter je onderwerp? Een schaartje behoort tot mijn standaard uitrusting als ik 's ochtends vroeg op pad ga. Als mensen twijfelen over de ethiek hiervan: regelmatig fotografeer ik bijvoorbeeld blauwtjes in heidegebieden. In die heidegebieden lopen vaak grote grazers rond die flink wat afgrazen en platstampen, dus voor mij genoeg reden om me niet schuldig te voelen als ik wat grassprietjes wegknip in de achtergrond. Wel vind ik het wel ontzettend belangrijk dat je niet doorslaat in het wegknippen van zaken in de achtergrond. Een volledig egaal achtergrondje laat je onderwerp mooi uitkomen, maar is misschien toch niet helemaal gewenst. Mijn vorige artikel gaat daar uitgebreider op in.
Nu moet ik zeggen dat een rondfladderende vlinder een stuk meer opvalt dan een dichtgevouwen beestje dat ergens stil aan een plantje hangt. Het vereist dus wel een stuk ervaring en geduld om de verschillende beestjes te vinden. Vooral ook omdat veel vlinders een goede schutkleur hebben wanneer ze hun vleugels dichtvouwen. Een parelmoervlinder bovenop een graspluim lijkt als je niet goed oplet net op de top van de pluim. Mijn tip hiervoor zou zijn om overdag eens te zoeken naar plekken waar veel insecten rondvliegen. Zoek in de buurt eens langs de slootranden naar libellen. Als je ze overdag kunt vinden kun je hun gedrag analyseren: blijven ze op dezelfde plek rondhangen? Vaak gebruiken libellen steeds dezelfde tak als uitvalspositie voor de jacht en met wat geluk kun je de volgende ochtend op de plek waar je hem veelvuldig hebt gezien hem ook op zijn slaapplek verrassen. Je moet wel op de juiste plekjes leren zoeken, want waar sommige soorten altijd in een topje hangen, moet je voor anderen weer lager bij de grond zoeken. Ook dat is een kwestie van oefening en ervaring.
Dus mocht je zin krijgen om het eens te proberen: let op het weerbericht en kijk naar een heldere nacht waarin de temperatuur flink zakt. Je hebt dan grote kans op dauwvorming en je hebt de tijd om de beestjes te fotograferen. Dat het allereerste zonlicht op je onderwerp ook positieve aspect is van het vroege fotograferen lijkt mij voor zichzelf spreken. En ook daar is juist je statief weer onmisbaar: voor macro fotografie wil je vaak je diafragma flink knijpen omdat je scherptediepte erg beperkt is. Maar iso 250, in combinatie met F8 en het allereerste licht levert sluitertijden van 1/30e op. Dat houd je met een 150 millimeter lens vanuit de hand niet scherp. Mijn pittigste voorbeeld is deze foto, waarin ik op 1/6e zat en op F11. Dankzij mijn statief haarscherp.
Detail uit de vorige foto:
