Mannetjesorchis (Orchis mascula)

In Nederland is de mannetjesorchis een zeer zeldzame orchidee die alleen in zuid Limburg voorkomt. Op Europese schaal is de soort weid verbreid en kom lokaal in grote aantallen voor. Dit komt mede doordat de soort iets minder kritisch is op zijn ondergrond: ze kunnen zowel op voedselarme als voedselrijke kalkgrond voorkomen en op zowel vochtige als droge locaties. Zo staan ze op vele kalkgraslanden in de Eifel, komen ze voor in de Ardennen en in de Alpen. De bloeitijd van de mannetjesorchis is vroeg: de eerste exemplaren bloeien al in maart, maar de grootste aantallen vind je in mei. Begin juni is de bloeitijd weer helemaal achter de rug.

De mannetjesorchis is in het buitenland soms lastig te onderscheiden van naaste verwanten. Vooral doordat het uiterlijk sterk kan varieëren is het een lastige soort: de orchidee kan van lichtblauw tot donkerpaars bloeien en op kalkgraslanden is het een kleine plant van zo'n 15 centimeter hoog, maar op andere vruchtbaardere en vochtige locaties kan hij weer een halve meter hoog worden. Doorgaans hebben de bloemen een vrij egaal gekleurde, vrij brede lip met in het midden een lichtere band met enkele subtiele stipjes. De bloemvorm is in Nederland wel uniek en dus is de soort bij ons eigenlijk niet te verwarren met soortgenoten.

Meestal zijn de bloeiaren van de mannetjesorchis vrij compact wat het een uitdaging maakt om er creatieve foto's van te maken, maar soms zijn de aren wat ijler en komen de individuele bloemen iets mooier los van hun buren.