> > Een bezoek aan het mooie la Brenne.

Een bezoek aan het mooie la Brenne.

Jaren geleden kocht ik een crossbill guide voor de loire vallei en la Brenne in midden Frankrijk. Toen vooral vanwege bijzondere libellensoorten als sierlijke witsnuit en tweevlek. En vogels natuurlijk. Nu 5 jaar later is het dan eindelijk eens gelukt om een paar dagen die kant op te gaan. En wonderlijk genoeg was het hoofddoel orchideeën en het bijdoel vlinders. Het kan verkeren! Bij deze een reisverslagje van een prachtig, kort tripje naar het zuiden.

De grote ellende als je orchideeën wilt fotograferen is dat ze allemaal net even in een andere periode bloeien. Gelukkig zit er wel een piek in en met wat puzzelwerk kwam ik op midden mei uit. Gecombineerd met hemelvaart gaf dat een mooie gelegenheid om die kant op te gaan. Daarnaast zaten we dan in theorie precies midden in de vliegtijd van een grote wenssoort: de moerasparelmoervlinder. Nog zo'n soort die al jaren op de verlanglijst staat en die me keer op keer ontloopt. Goed: ik stapte dus op donderdag ochtend in de auto met een goede vriend en we reden naar het zuiden. De eerste tussenstop was butte du blumonts. Een plekje die nog wat noordelijk ligt (in de sologne), op de route naar la Brenne en die aangeprezen werd in de crossbill guide.

De Butte du Blumonts is niet zo heel groot en al snel waren we er achter dat de meeste orchideeën zich concentreerden op enkele vierkante meters. Een stuk of 5 purperorchissen, tientallen spinnenorchissen (een nieuwe soort voor mij) en een groepje aangebrande orchissen standen mooi te zijn vlak bij elkaar. Ik hoopte hier vooral op een andere soort die benoemd werd in de crossbill guide, het bloemenblauwtje. Een van de onderkant grijzig vlindertje met prachtige blauwe bestuiving aan de vleugelbasis. We vonden er 2, maar helaas stond er best wat wind waardoor ze alleen maar op de grond gingen zitten. Dat leverde geen geweldige beelden op, en dus moest het vlindertje even wat hulp hebben om mooi vrij te komen ;) Het vlindertje leek de warme van een menselijke vinger wel prettig vinden om op te zitten. Helaas blijft een natuurlijk beeld van deze soort dus op de wensenlijst staan.

Bloemenblauwjte (Glaucopsyche alexis)
Het prachtige bloemenblauwtje op een minder natuurlijke setting

Na dit uitstapje hebben we snel onze tassen gedropt bij het charmante Bed & Breakfast Brenne & Berry van Dirk en Marleen. Vriendelijke mensen met hart voor de natuur en een goede smaak van tuinieren en eten. Een aanrader wat mij betreft! Geen tijd helaas om van hun kookkunsten te genieten (het was wel tijd voor diner), want het was zonnig en de wind ging wat liggen, dus er moest gefotografeerd worden. We rijden snel door naar een van de mooiste hotspots van la Brenne: les Communeaux. Een gebiedje dat bekend staat om zijn tongorchissen. Nou, die waren niet te missen. Er stonden er letterlijk duizenden te bloeien, in totaal ongetwijfeld meer dan 10.000. De tongorchis is een subtiel en klein plantje, maar op sommige plekken vormde het een zacht roze-paarse gloed over het veld. Combineer dat met honderden harlekijntjes en her en der een statige, donkerpaarse ijle moerasorchis en je hebt een waar macro paradijsje. Nog niet gesproken over de parelmoervlinders die er rondvlogen. Een dingetje viel wel tegen: er zouden hier ook moerasparelmoertjes moeten rondvliegen, maar door wat koud weer heb ik die prachtige droomsoort helaas moeten missen. En laat nou net de moerasparelmoer de soort zijn die me het hardste deze kant op trok...

De voorspellingen lieten zien dat we deze avond en de komende ochtend zon zouden hebben. De rest van de trip zag er minder goed uit. Dat was voor mij wel even een uitdaging: je hebt een dag in de auto gezeten, bent moe en overweldigd door een prachtig stukje schoonheid en dan moet je onder druk presteren. Maar korte tijd heb je mooi licht en vermoedelijk zijn de kansen na een avond en ochtend ook verkeken. Ik schoot aan alle kanten in de stress wat de kwaliteit van de foto's niet ten goede komt. Dan heb je ook nog eens dat het hoogteverschil je soms tegenwerkt. Eerst staat de zon nog boven de heuvel en is het licht te hard, een paar minuten laten verdwijnt hij achter de heuvel en heb je helemaal geen licht meer en moet je rennen om een nieuw plekje te vinden die nog wel licht vangt. Een uitdaging en de resultaten zijn ook niet helemaal naar wens, maar dat houd het allemaal een beetje spannend toch? Hieronder een panorama die samengevoegd is uit 2 focusstacks en 3 beelden in de breedte. De focus-stacks hielpen me om de meest markante orchideeën allemaal in focus te krijgen en een panorama heb ik graag op zo veel mogelijk megapixels omdat ik een Xpozer boven een kastje heb hengen van 150x50cm.

IJle moerasorchis (laxiflora), tongorchis (Serapias lingua) en harlekijn (orchis morio)
Panorama met ijle moerasorchis, tongorchis en harlekijn

Die nacht was het nog helder en koelde het af naar 4 graden. Ideaal weer voor dauwvorming en mist boven de velden. Dus nogmaals terug naar dit mooie veld om nu hopelijk iets meer vanuit rust aan de slag te kunnen. De mooie omstandigheden hielpen niet mee voor de rest, maar een tweede keer op een plek zijn helpt gelukkig wel, dus opnieuw met de macrolens tussen de orchissen gelegen. Het eerste licht leverde een mooi beeld op van de fotogenieke tongorchissen.

Gewone tongorchis (Serapias lingua) bedauwd in het eerste licht
Bedauwde tongorchissen in het eerste licht

Al gauw word het licht harder, maar minder warm en oranje betekend niet altijd dat het ook onbruikbaar is. Zolang er nog een hoop dauw is kun je bij wat witter, harder licht nog heerlijk spelen met tegenlicht. Hieronder dus een paar beelden waarin ik het wat hardere licht heb proberen uit te buiten. Daarnaast nog een vlindertje die gefotografeerd is tijdens deze sessie.

Harlekijn (Anacamptis morio) bedauwd in het tegenlicht
Harlekijn
Gewone tongorchis (Serapias lingua) aquarel met dauw en tegenlicht
Tongorchis aquarel
Veldparelmoervlinder (Melitaea cinxia) warmt op in het eerste zonlicht
Een veldparelmoertje liet zich ook het zonlicht welgevallen

Die middag stond een andere hoek van de Brenne met wederom veel orchideeën als doel: we zijn 2 gebieden langs gegaan in de omgeving van Merigny. Kalkhoudende grond die uitermate geschikt is voor orchideeën. Op een eerste locatie vonden we direct al een van de meest zeldzame soorten van de trip: de paarse aspergeorchis. Helaas bleek deze soort eigenlijk nog net niet toe aan echt bloeien. We vonden iets van 15 exemplaren, maar allemaal stonden ze nog in knop. En hoe mooi ze zijn als de bloemen open staan, hoe onaantrekkelijk ze ogen als ze in knop staan. Een donkerpaarse steel met wat knoppen zet je dan als orchieëenliefhebber plichtsgetrouw op de foto, maar als fotograaf moet je gewoon snel doorlopen naar een volgend onderwerp als je het mij vraagt. En dat onderwerp deed zich snel voor: een prachtige, kakelverse blauwe ijsvogelvlinder vloog in de berm rond tussen 3 knoeperts van bokkenorchissen in knop. Een prachtig beestje, maar stil zitten op een mooi vrij plekje: ho maar. Voor mij was het wel voor het eerst in mijn leven dat ik dit vlindertje mocht bewonderen, dus ik heb geprobeerd met wat geduld een acceptabel beeld te krijgen, om toch even te kunnen laten zien hoe mooi ze zijn.

Blauwe ijsvogelvlinder (Limenitis reducta)
Blauwe ijsvogelvlinder (Limenitis reducta)
Blauwe ijsvogelvlinder

Na deze ontmoeting zijn we doorgereden naar een andere hotspot in het gebied: de bermen langs de Anglin rivier, vlak bij Rives. Bermen die vol staan met tientallen aapjesorchissen, honderden wit bosvogeltje, poppenorchis, bijenorchis, aangebrande orchis, paarse aspergeorchis en bergnachtorchis. Maar liefst zeven soorten tegelijk in bloei, wat een feestje voor een liefhebber! We hadden nog een beetje zon, en omdat die inmiddels flink hoog stond was het een uitgelezen moment om in het bos wat met contrasten te spelen. Het wit bosvogeltje komt bij ons praktisch niet voor en was voor mij even de eerste prioriteit om dit elegante plantje eens goed vast te leggen. Het lichtspel in het bos geeft bij mij vaak een wat mysterieuzere sfeer, dus probeer je die ook in je foto te krijgen. Misschien niet een voor de hand liggende keuze voor een teer, licht plantje, maar ik vond het toch de mooiste resultaten geven. Voor de liefhebbers zal ik een wat zahter en dromeriger beeld toevoegen die wel scherp is.

Wit bosvogeltje (Cephalanthera longifolia)
Wit bosvogeltje op mysterieuze wijze vastgelegd

De paarse aspergeorchissen stonden helaas ook hier niet in bloei wat betekende dat ik er niet echt iets mee kon. Uiteraard moesten de mooie aapjesorchissen wel vastgelegd, maar daarbij voegde het harde licht minder toe en dat was een reden om eens even wat schaduw te produceren voor lekker soft licht dat goed past bij de elegante lijnen en krullen van deze orchidee. Ik heb ook geprobeerd om eens een studio sfeertje te creëeren door de plant in double exposure om te zetten naar zwart/wit. Zo lijkt het not een portret van een elegante dame toch?

Aapjesorchis (Orchis simia)
De zachte krullen van de fotogenieke aapjesorchis
Aapjesorchis (Orchis simia)
Aapjesorchis

Het mooie licht leek de volgende dag op, het was grijs, maar droog, dus besloten we nogmaals een bezoekje te brengen aan les Communeaux. In de hoop een kakelvers uit de pop gekropen moerasparelmoertje te vinden, maar helaas, deze soort blijft mij ontglippen en liet zich ook dit keer niet vinden. Daarentegen kregen we wel een andere mooie kans. Een koppeltje knoopkruidparelmoertjes zat nog aan elkaar vast, bovenop een ijle moerasorchis. Het was niet bepaald vliegweer, dus blijkbaar hebben ze de hele nacht aan elkaar gezeten. Je zou zeggen dat de eitjes dan toch wel bevrucht moeten zijn ;). Hoe dan ook, een mooie kans om dit koppeltje in alle rust te fotograferen, nu het te koud was voor ze om weg te vliegen.

Knoopkruidparelmoervlinder (Melitaea phoebe)
Parende knoopkruidparelmoervlinders op ijle moerasorchis

Na het ontbijt was het mooie weer echt helemaal op. De hele dag heeft het gestroomd van de regen en hebben we even pas op de plaats gemaakt. We hebben de energie gespaard voor een laatste ochtend mooi licht en uiteraard een best wel lange terugweg. En dat is een prima keuze geweest want de volgende ochtend hadden we opnieuw een zonnetje en konden we een laatste moment genieten van de mooie omgeving. Omdat we nog niet uitgefotografeerd waren bij de orchideeën langs de Anglin rivier en we hier niet het beste licht hadden gehad zijn we terug gegaan. Voornamelijk in de hoop dat de paarse aspergeorchis die al een beetje open stond nu een mooie volle bloem had. Dit laatste was nog niet niet het geval, maar je moet het doen met wat je hebt, dus die eerste voorzichtige bloem moest er toch op komen te staan. De kans dat ik deze zeldzame orchidee binnen enkele jaren opnieuw kan fotograferen is ten slotte nihil. Met wat zonlicht kon ik nu opeens met bokeh werken en samen met een dromerige dubbele belichting vind ik deze plant er nog best mooi op staan. Tegeliik hoop ik deze schoonheid ooit nog eens vol in bloei te fotograferen!

Paarse aspergeorchis (Limodorum abortivum)
Paarse aspergeorchis

En nu we licht hadden door het bladerdek konden we opeens ook weer heel andere beelden maken van de aapjesorchissen. Omgeving en achtergrond konden nu veel beter gebruikt worden om mijn eigen stijl toe te passen. En zo sluit ik af met een laatste beeld van deze schoonheid, mijn persoonlijke favoriet van de trip. En zo is de orchideeënlijst weer gegroeid met een aantal soorten, nieuwe beelden en kunnen we tevreden huiswaards keren. Terwijl de 3 tekenbeten en 30 muggenbulten gauw weer vergeten zullen zijn.

Aapjesorchis (Orchis simia)
Aapjesorchis